Analiza indywidualnej podatności użytkowników mediów społecznościowych na fake newsy – perspektywa polska
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2020.3.280Słowa kluczowe:
edukacja medialna, fake news, medioznawstwo, myślenie analityczne, psychologiaAbstrakt
Cel i hipoteza: Przedmiotem badań prezentowanych w artykule jest zagadnienie fake newsów oraz wpływ analitycznego myślenia użytkownika, na jego zdolność do rozpoznawania nieprawdziwych informacji. U podstaw tych dociekań leży hipoteza, że wysoki poziom myślenia analitycznego wpływa pozytywnie na umiejętność rozróżniania fake newsów od wiadomości prawdziwych. Metody badań: Metoda sondażu diagnostycznego, zawierającego skalę fake newsów oraz psychologiczny pomiar poziomu analitycznego myślenia. Wyniki i wnioski: Analiza udowadnia, że istnieje zasadniczy związek między poziomem analityczności myślenia a umiejętnością rozpoznawania fałszywych informacji. Ponadto zostały zidentyfikowane pewne grupy szczególnie podatne na fake newsy. Wartość poznawcza artykułu: W artykule przedstawiono medioznawczo-psychologiczną analizę zjawiska fake news w Polsce skupiającą się na podatności użytkowników mediów społecznościowych na fałszywe wiadomości. Jest to pierwsze tego rodzaju interdyscyplinarne badanie przeprowadzone w polskich realiach medialnych.
Bibliografia
Allcott, H., & Gentzkow, M. (2017). Social Media and Fake News in the 2016 Election. The Journal of Economic Perspectives, 31(2), 211–236. doi: 10.1257/jep.31.2.211 DOI: https://doi.org/10.1257/jep.31.2.211
Bago, B., Rand, D.G., & Pennycook, G. (2020). Fake News, Fast and Slow: Deliberation Reduces Belief in False (but not True) News Headlines. Journal of Experimental Psychology: General. doi:10.1037/xge0000729 DOI: https://doi.org/10.31234/osf.io/29b4j
Baron, S., & Crootof, R. (2017). Fighting Fake News. Retrieved 19 March 2020 from https://law.yale.edu/sites/default/files/area/center/isp/documents/fighting_fake_news_-_workshop_report.pdf
Bąkowicz, K. (2019). Wprowadzenie do definicji i klasyfikacji zjawiska fake newsa. Studia Medioznawcze, 3(78), 281–289. doi: 10.33077/uw.24511617.ms.2019.2.106 DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2019.2.106
Berinsky, A.J. (2017). Rumors and Health Care Reform: Experiments in Political Misinformation. British Journal of Political Science, 47(2), 241–246. doi:10.1017/S0007123415000186 DOI: https://doi.org/10.1017/S0007123415000186
Conroy, N.J., Rubin V.L., & Chen, Y. (2016). Automatic Deception Detection: Methods for Finding Fake News. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 52(1), 1–4. doi:10.1002/pra2.2015.145052010082 DOI: https://doi.org/10.1002/pra2.2015.145052010082
Curtis, C. (2017). C4 Study Reveals Only 4 Surveyed Can Identify True or Fake-News. Retrieved 7 March 2020 from https://www.channel4.com/press/news/c4-study-reveals-only-4-surveyed-can-identify-trueor-fake-news
Ecker, U., Hogan, J., & Lewandowsky, S. (2017). Reminders and Repetition of Misinformation: Helping or Hindering Its Retraction? Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6(2), 185–192. doi:10.1016/j.jarmac.2017.01.014 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jarmac.2017.01.014
Flynn, D.J., Nyhan, B., & Reifl er, J. (2017). The Nature and Origins of Misperceptions: Understanding False and Unsupported Beliefs About Politics. Political Psychology, 38, 127–150. doi:10.1111/pops.12394 DOI: https://doi.org/10.1111/pops.12394
Frederick, S. (2005). Cognitive Refl ection and Decision Making. The Journal of Economic Perspectives, 19(4), 25–42. doi:10.1257/089533005775196732 DOI: https://doi.org/10.1257/089533005775196732
Gilbert, D.T. (1991). How Mental Systems Believe. American psychologist, 46(2), 107–119. doi:10.1037/0003-066X.46.2.107 DOI: https://doi.org/10.1037/0003-066X.46.2.107
Gorwa, R. (2017). Computational Propaganda in Poland: False Amplifiers and the Digital Public Sphere. In P. Howard & S. Woolley (Eds.), Computational Propaganda Research Project (pp. 1–32). Oxford, UK: University of Oxford.
Grupa On Board Think Kong. (2017). Raport: Fake news w polskim internecie. Pobrane 19 marca 2020 z https://nowymarketing.pl/a/16876,fake-news-w-polskim-internecie
Grzesiak, M. (2017). Negatywne implikacje postprawdy i fake newsów w kontekście kształtowania marki osobistej. Marketing i Rynek, 12, 20–26.
Harper, C.A., & Baguley, T. (2019, January). “You Are Fake News”: Ideological (A) Symmetries in Perceptions of Media Legitimacy. doi:10.31234/osf.io/ym6t5 DOI: https://doi.org/10.31234/osf.io/ym6t5
Horne, B.D., & Adalı, S. (2017, May). This Just In: Fake News Packs a Lot in Title, Uses Simpler, Repetitive Content in Text Body, More Similar to Satire Than Real News. In Eleventh International AAAI Conference on Web and Social Media (pp. 759–766). Montreal, Kanada: AAAI Publications. DOI: https://doi.org/10.1609/icwsm.v11i1.14976
Kahan, D.M. (2017). Misconceptions, Misinformation, and the Logic of Identity-Protective Cognition. SSRN Electronic Journal. doi:10.2139/ssrn.2973067 DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.2973067
Lazer, D.M., Baum, M.A., Benkler, Y., Berinsky, A.J., Greenhill, K.M., Menczer, F., & Schudson, M. (2018). The Science of Fake News. Science, 359(6380), 1094–1096. doi: 10.1126/science.aao2998 DOI: https://doi.org/10.1126/science.aao2998
Lewandowsky, S., Ecker, U.K.H., & Cook, J. (2017). Beyond Misinformation: Understanding and Coping With the “Post-Truth” Era. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6(3), 53–69. doi: 10.1016/j.jarmac.2017.07.008 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jarmac.2017.07.008
Li, H., & Sakamoto, Y. (2014). Social Impacts in Social Media: An Examination of Perceived Truthfulness and Sharing of Information. Computers in Human Behavior, 41, 278–287. doi:10.1016/j.chb.2014.08.009 DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2014.08.009
Łódzki, B. (2017). „Fake news” – dezinformacja w mediach internetowych i formy jej zwalczania w przestrzeni międzynarodowej. Polityka i Społeczeństwo, 4(15), 19–30, doi:10.15584/polishpol.2017.4.2 DOI: https://doi.org/10.15584/polispol.2017.4.2
Mayer, R. (2018). The Grim Conclusions of the Largest-Ever Study of Fake News. Retrieved 7 March 2020 from https://www.theatlantic.com/technology/archive/2018/03/largest-study-ever-fake-newsmit-twitter/555104/
Nyhan, B., & Reifl er, J. (2010). When Corrections Fail: The Persistence of Political Misperceptions. Political Behavior, 32(2), 303–330. doi:10.1007/s11109-010-9112-2 DOI: https://doi.org/10.1007/s11109-010-9112-2
Nyilasy, G. (2019). Fake News: When the Dark Side of Persuasion Takes Over. International Journal of Advertising, 38(2), 336–342. doi:10.1080/02650487.2019.1586210 DOI: https://doi.org/10.1080/02650487.2019.1586210
Olszewska, A., & Sobków, A. (2019, Maj 8-10). Pomiar myślenia refleksyjnego zamiast pomiaru refleksyjności w zadaniach matematycznych? Walidacja polskiej wersji Werbalnego Testu Refleksyjnego Myślenia. Prezentacja podczas konferencji: XIII Konferencja Psychologia Ekonomiczna, Poznań, Polska.
Palczewski, M. (2019). Fake news w polityce. Studia przypadków. Mediatization Studies, 3, 137–150. doi: 10.17951/ms.2019.3.137-150 DOI: https://doi.org/10.17951/ms.2019.3.137-150
Pennycook, G., Bear, A., Collins, E.T., & Rand, D.G. (in press). The Implied Truth Effect: Attaching Warnings to a Subset of Fake News Headlines Increases Perceived Accuracy of Headlines Without Warnings. Management Science. doi:10.1287/mnsc.2019.3478 DOI: https://doi.org/10.1287/mnsc.2019.3478
Pennycook, G., Cannon, T.D., & Rand, D.G. (2018). Prior Exposure Increases Perceived Accuracy of Fake News. Journal of Experimental Psychology: General. 147(12), 1865–1880. doi:10.1037/xge0000465 DOI: https://doi.org/10.1037/xge0000465
Pennycook, G., & Rand, D.G. (2018). Who Falls for Fake News? The Roles of Bullshit Receptivity, Overclaiming, Familiarity, and Analytic Thinking. Journal of Personality, 88(2), 185–200. doi:10.1111/jopy.12476 DOI: https://doi.org/10.1111/jopy.12476
Pennycook, G., & Rand, D.G. (2019). Lazy, Not Biased: Susceptibility to Partisan Fake News Is Better Explained by Lack of Reasoning Than by Motivated Reasoning. Cognition, 188, 39–50. doi:10.1016/j.cognition.2018.06.011 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cognition.2018.06.011
Potthast, M., Kiesel, J., Reinartz, K., Bevendor, J., & Stein, B. (2017). A Stylometric Inquiry Into Hyperpartisan and Fake News. ArXiv preprint arXiv:1702.05638. doi:10.18653/v1/P18-1022 DOI: https://doi.org/10.18653/v1/P18-1022
Public Dialog. (2017). Raport: Fake news z perspektywy polskich dziennikarzy. Pobrane 17 marca 2020 z http://publicdialog.home.pl/www_logotomia/wp-content/uploads/2018/07/Raport_Badanie-fakenews-23-05-2017.pdf
Rubin, V.L., Conroy, N., Chen, Y., & Cornwell, S. (2016). Fake News or Truth? Using Satirical Cues to Detect Potentially Misleading News. In T. Fornaciari, E. Fitzpatrick, & J. Bachenko (Eds.), Proceedings
of the Second Workshop on Computational Approaches to Deception Detection (pp. 7–17). San Diego, California: Association for Computational Linguistics. doi:10.18653/v1/W16-0802 DOI: https://doi.org/10.18653/v1/W16-0802
Shu, K., Sliva, A., Wang, S., Tang, J., & Liu, H. (2017). Fake News Detection on Social Media: A Data Mining Perspective. ACM SIGKDD Explorations Newsletter, 19(1), 22–36. doi:10.1145/3137597.3137600 DOI: https://doi.org/10.1145/3137597.3137600
Silverman, C., & Singer-Vine, J. (2016). Most Americans Who See Fake News Believe It, New Survey Says. Retrieved 9 March 2020 from https://www.buzzfeednews.com/article/craigsilverman/fakenews-survey
Sirota, M., Kostovičová, L., Juanchich, M., Dewberry, C., & Marshall, A.C. (in press). Measuring Cognitive Reflection Without Maths: Developing and Validating the Verbal Cognitive Refl ection Test. doi:10.31234/osf.io/pfe79 DOI: https://doi.org/10.31234/osf.io/pfe79
Strickland, A.A., Taber, C.S., & Lodge, M. (2011). Motivated Reasoning and Public Opinion. Journal of Health Politics, Policy and Law, 36(6), 89–122. doi:10.1215/03616878-1460524 DOI: https://doi.org/10.1215/03616878-1460524
Swire, B., Ecker, U.K.H., & Lewandowsky, S. (2017). The Role of Familiarity in Correcting Inaccurate Information. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 43(12), 1948–1961. doi:10.1037/xlm0000422 DOI: https://doi.org/10.1037/xlm0000422
Van Bavel, J.J., & Pereira, A. (2018). The Partisan Brain: An Identity-Based Model of Political Belief. Trends in Cognitive Science, 22(3), 213–224. doi:10.1016/j.tics.2018.01.004 DOI: https://doi.org/10.1016/j.tics.2018.01.004
Vargo, C.J., Guo, L., & Amazeen, M.A. (2018). The Agenda-Setting Power of Fake News: A Big Data Analysis of the Online Media Landscape From 2014 to 2016, New Media & Society, 20(5), 2028–2049. doi:10.1177/1461444817712086 DOI: https://doi.org/10.1177/1461444817712086
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Publikacje na łamach „Studiów Medioznawczych” ukazują się na zasadach odpowiadających licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC 4.0).
