Zastosowania dorobku metodologicznego Marii Wojtak w badaniach genologicznych i kontrastywnych w obszarze germanistycznym
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.24511617.sm.2023.1.737Słowa kluczowe:
gatunek, genologia germanistyczna, genologia polonistyczna, wzorzec tekstu, badania kontrastywneAbstrakt
Cel: Opracowanie ma na celu skonfrontowanie i ukazanie wykorzystania wybranych dokonań Marii Wojtak w zakresie opisu kategorii wzorca gatunkowego i analiz genologicznych w pracach germanistycznych i kontrastywnych. Metodologia: Wypracowany przez Autorkę katalog pojęć i instrumentarium badawcze zostaną zestawione z podobnymi ujęciami i propozycjami metodologicznymi charakterystycznymi dla podejść germanistycznych oraz przedyskutowane pod kątem ich rozbieżności, własności wspólnych oraz możliwości twórczego posłużenia się nimi, poprzez połączenie poszczególnych koncepcji w propozycjach metodologicznych. Wyniki i wnioski: Kontrastywne spojrzenie na koncepcje wyrosłe z dwóch odmiennych tradycji lingwistycznych pozwala z różnych perspektyw naświetlać opisywane w artykule zjawiska, co z jednej strony jawi się jako wyzwanie dotyczące postępowania badawczego, ale z drugiej może wskazać nowe kierunki eksploracji, wyzwolić inspiracje czy też impulsy badawcze prowadzące do twórczej refleksji metodologicznej. Wartość poznawcza: Artykuł jest przyczynkiem do dyskusji dotyczącej znaczenia badań kontrastywnych w zakresie dwóch obszarów badawczych, polonistycznego i germanistycznego, wskazuje na podobieństwa i różnice w metodologii koncepcji genologicznych oraz ich zastosowania, zapoznaje czytelników z badaniami wyżej wymienionych kultur piśmienniczych, inspirując do prowadzenia dalszych badań w tym zakresie.
Bibliografia
Adamzik, K. (2004). Textlinguistik: Eine einführende Darstellung. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Adamzik, K. (2017). Literatur aus der Sicht von Text- und Diskurslinguistik. In A. Betten, U. Fix, & B. Wanning (Hrsg.), Handbuch Sprache in der Literatur (S. 93–119). Berlin–Boston: Walter De Gruyter.
Bilut-Homplewicz, Z. (2012). Kommentar als ‘Pressegattung’. Zur Spezifik der Presseforschung in Polen. In H. E. H. Lenk & M. Vesalainen (Hrsg.), Persuasionsstile in Europa. Metodologie und Empirie kontrastiver Untersuchungen zur Textsorte Kommentar (S. 93–113). Hildesheim–Zürich–New York: Olms Verlag.
Bilut-Homplewicz, Z., Hanus, A., & Mac, A. (2023). Koncepcje genologiczne w badaniach Marii Wojtak oraz w ujęciach germanistycznych. Studia Medioznawcze, 24(1), 42–54.
Bilut-Homplewicz, Z., Mac, A., & Szwed, I. (2021). Kommentare zu gesellschaftlichen Themen und ihre charakteristischen Züge in ausgewählten polnischen Tageszeitungen. Zeitschrift für Slawistik, 66(1), 121–139.
Brinker, K. (2005). Linguistische Textanalyse. Eine Einführung in Grundbegriffe und Methoden. Berlin: Erich Schmidt Verlag.
Brinker, K., Cölfen, H., & Pappert, S. (2014). Linguistische Textanalyse. Eine Einführung in Grundbegriffe und Methoden. Berlin: Erich Schmidt Verlag.
Dobrzyńska, T., Heinemann, W., & Wawrzyniak, Z. (2009). Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech – geneza, stan i perspektywy. Rozmowa z prof. Teresą Dobrzyńską, prof. Wolfgangiem Heinemannem i prof. Zdzisławem Wawrzyniakiem. W Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, & M. Smykała (Red.), Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy (s. 17–30). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Fandrych, Ch., & Thurmair, M. (2011). Textsorten im Deutschen. Linguistische Analysen aus sprachdidaktischer Sicht. Tübingen: Stauffenburg Verlag.
Fix, U. (1997). Kanon und Auflösung des Kanons. Typologische Intertextualität – ein „postmodernes“ Stilmittel? In G. Antos & H. Tietz (Hrsg.), Die Zukunft der Textlinguistik (S. 97–108). Tübingen: Stauffenburg Verlag.
Hanus, A. (2014). Wariantywność gatunkowa w ujęciach kontrastywnych na przykładzie wybranych polskich i niemieckich tabloidów. tekst i dyskurs – text und diskurs, 7, 237–258.
Hanus, A. (2015). Czy dziennikarze stosują alternacje i adaptacje, czy łamią kanony i mieszają wzorce? Gatunki prasowe w ujęciu kontrastywnym. W D. Ostaszewska & J. Przyklenk (Red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice (s. 280–289). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Hanus, A., & Austin, P. (2022). Olga Tokarczuk’s Flights as an example of genre transformation in the contemporary novel – a linguistic and literary view. tekst i dyskurs – text und diskurs, 16, 53–74.
Hanus, A., & Kaczmarek, D. (2022). Sekretne życie gatunków. Komunikacja w przestrzeni medialnej – perspektywa germanistyczna. Wrocław–Dresden: Atut–Neisse Verlag.
Hauser, S., & Luginbühl, M. (2015). Hybridisierung und Ausdifferenzierung – Einführende begriffliche und theoretische Anmerkungen. In S. Hauser & M. Luginbühl (Hrsg.), Hybridisierung und Ausdifferenzierung. Kontrastive Perspektiven linguistischer Medienanalyse (S. 7–30). Bern: Peter Lang Verlag.
Heinemann, W. (2009). Rodzaj tekstu – wzorzec tekstu – typ tekstu. W Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, & M. Smykała (Red.), Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Antologia tłumaczeń (s. 69–96). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Heinemann, W., & Viehweger, D. (1991). Textlinguistik. Eine Einführung. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Holthuis, S. (1993). Intertextualität. Aspekte einer rezeptionsorientierten Konzeption. Tübingen: Stauffenburg Verlag.
Lenk, H. E. H. (2012). Methodologische Probleme des Textsortenvergleichs am Beispiel des Kommentars. tekst i dyskurs – text und diskurs, 5, 155–171.
Lüger, H.-H. (2002). Berichten und Argumentieren im Konflikt. Akzeptanzwerbung, Desinformation und „rhetorischer Overkill“. In I. Pohl (Hrsg.), Semantische Aspekte öffentlicher Kommunikation (S. 439–468). Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.
Lüger, H.-H. (2015). Kontinuität im Wandel? Journalistisches Kommentieren zwischen Tradition und Innovation. In I. N. Creţu (Hrsg.), Quo vadis, Kommunikation? Kommunikation – Sprache – Medien (S. 51–71). Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.
Luginbühl, M. (2014). Medienkultur und Medienlinguistik. Komparative Textsortengeschichte(n) der amerikanischen „CBS Evening News“ und der Schweizer „Tagesschau“. Bern: Peter Lang Verlag.
Mac, A. (2017). Textdesign und Bedeutungskonstitution im multimodalen Fernsehtext. Dramatisierungsstrategien in deutschen und polnischen Nachrichtensendungen. Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.
Mac, A. (2018). Zu aktuellen Tendenzen des Kommentierens in der polnischen Presselandschaft. Stylistyka, XXVII, 267–290.
Mac, A., & Szwed, I. (2016). Zu Intertextualitätsrelationen in den Kommentartexten der polnischen Tagespresse. In I. Bartoszewicz, M. Hałub, & T. Małyszek (Hrsg.), Germanica Wratislaviensia 141. Acta Universitatis Wratislaviensis No 3715 (S. 267–283). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Projekt ‘Persuasionsstile in Europa’. (b.d.). Pobrane 20 grudnia 2022 z https://blogs.helsinki.fi/persuasionsstile-in-europa/; https://blogs.helsinki.fi/persuasionsstile-in-europa/publikationen
Sandig, B. (2006). Textstilistik des Deutschen. Berlin–New York: Walter de Gruyter.
Stegert, G. (1997). Die Rezension: Zur Beschreibung einer komplexen Textsorte. Beiträge zur Fremdsprachenvermittlung, 31, 89–110.
Szostak, N. (2018, 28 kwietnia). W naszym świecie granica między fikcją a faktami staje się coraz bardziej płynna. Gazeta Wyborcza. Pobrane 12 grudnia 2022 z http://wyborcza.pl/7,75517,23331310,olga-tokarczuk-w-naszym-swiecie-granica-miedzy-fikcja-a-faktami.html
Wojtak, M. (2006). Gatunek w formie kolekcji a kolekcja gatunków. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, 15, 143–152.
Wojtak, M. (2011). O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu. tekst i dyskurs – text und diskurs, 4, 69–78.
Wojtak, M. (2015). Gdy „między” jest w środku, czyli o przenikaniu się konwencji gatunkowych w konkretnych tekstach (na przykładzie przekazów prasowych). W D. Ostaszewska & J. Przyklenk (Red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice (s. 82–93). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Wojtak, M. (2019). Wprowadzenie do genologii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Mac, Zofia Bilut-Homplewicz, Anna Hanus
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Publikacje na łamach „Studiów Medioznawczych” ukazują się na zasadach odpowiadających licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC 4.0).
